Zaaien en kweken van Zucchini
Eerst even voor de duidelijkheid; Zucchini is de internationale benaming voor courgette. Courgette is geen vreemde groente meer. Vooral in de zomer zie je ze volop in de winkel liggen. Courgette zit bomvol vitamines en vezels maar heeft geen uitgesproken smaak. Je kunt hem daarom in allerlei gerechten verwerken want hij neemt de smaak van je gerecht aan. Courgette kan bijvoorbeeld in de pasta saus en in de roerbak groente maar hij kan ook heel goed de hoofdrol in je gerecht zijn.
Even een voorbeeld: Gevulde courgette bootjes uit de oven. Snijdt de courgette in de lengte door, hol de helften een beetje uit en vul ze met risotto (waar de stukjes uit de courgette weer in zijn verwerkt) of met gekruid en rul gebakken gehakt. Top het af met kaas naar keuze en gaar ze in de oven. Simpel maar heel lekker! Je kunt er dus van alles van en mee maken. En weet je wat zo leuk is? Courgettes zijn heel makkelijk zelf te zaaien en te kweken. Je kunt ze zelfs in grote potten op je balkon zetten. Voor een flinke oogst heb je maar een paar planten nodig want één plant krijgt vaak wel 25 vruchten! Gelukkig zitten ze er niet allemaal tegelijk aan maar kun je de hele zomer door oogsten. Het leuke van zelf telen is dat je ook eens iets anders kunt uitproberen dan de alledaagse soorten die in de winkel liggen. Courgettes zijn eetbaar en in heel veel varianten te bestellen, rond of langwerpig, gestreept groen of geel. Courgettes kun je binnen voor zaaien maar ook direct in de volle grond zaaien. Laten we beginnen met binnen voorzaaien.
Dit heb je nodig:
- Kweekpotjes met een doorsnede van minimaal 8 cm eventueel met een tray.
- Zaai- en stekgrond
- Plantenspuit (of gieter met broeskop)
- Eventueel een verwarmingsmatje
- Plant labels en een stift. (voor als je verschillende varianten gaat zaaien)
Courgette binnen voorzaaien
Courgette kun je eind april-begin mei binnen voorzaaien in potjes. Om te beginnen vul je de potjes met zaai- en stekgrond, maak met de plantenspuit de aarde vochtig en maak in het midden een plantgaatje van maximaal 2 cm diep. Omdat de plant best snel groot wordt en je ze beter niet kunt verspenen, adviseren wij je om 1 zaadje per pot te zaaien. Doe je toch liever twee of drie zaadjes in een potje, zorg dan dat je meerdere plantgaatjes maakt en ook een groter potje dan 8 cm gebruikt. Leg dan onderin ieder plantgat een zaadje op de zijkant. Leg de zaden niet plat neer omdat er dan water op blijft liggen en de kans groot is dat de zaden gaan rotten. Nu bedek je de zaden met zaai- en stekgrond en maak je ook deze grond vochtig. Dit is een goed moment om een plantlabel met naam in ieder potje te steken zodat je straks weet welk soort je in het potje hebt gezaaid. Zet de potjes in een ruimte met en temperatuur van zo’n 18-20°C. Zorg dat er niet al te grote temperatuurschommelingen zijn zodat het kiemproces niet stagneert. Daarvoor is een verwarmingsmatje heel handig.
Verzorging
Blijf de aarde licht vochtig houden. Let op dat je het niet te nat maakt want de zaden rotten vrij snel in te natte grond. Zodra de kiemplantjes opkomen en blaadjes vormen hebben ze licht nodig. Zet de potjes op een lichte plaats in een koelere ruimte. Dit zou heel goed in een onverwarmde slaapkamer kunnen zijn. (Het verwarmingsmatje heb je nu dus niet meer nodig.) Laat ze niet in de warme ruimte staan want dan krijg je van die lange slappe planten en dat wil je niet. Je zult zien dat courgetteplanten snelle groeiers zijn en omdat ze grote bladeren hebben verdampen ze veel vocht. Hou daarom goed in de gaten dat de grond niet uitdroogt maar laat ze niet in het water staan want ze kunnen niet tegen “natte voeten”. Geef dus liever iets vaker een klein beetje water dan in één keer een flinke plens die ze niet helemaal opnemen.
Courgetteplanten afharden
Vanaf nu kun je bij lekker weer de jonge planten buiten op een beschutte plaats laten wennen aan het buiten zijn. Dat noemen ze afharden. Begin met een paar uur per dag en haal ze dan weer naar binnen. Ze kunnen iedere dag steeds een beetje langer naar buiten totdat ze uiteindelijk een hele dag naar buiten kunnen. Omdat de grond buiten sneller droogt, zul je extra goed moeten opletten en op tijd water moeten geven.
Courgetteplanten uitplanten
Als de courgetteplanten zijn afgehard kun je ze, wanneer er geen vorst meer wordt verwacht, in de volle grond uitplanten. Courgette houdt van warmte. Kies daarom een plaats in de zon met voedzame, goed doorlatende grond. Courgetteplanten worden behoorlijk groot, zorg dus voor voldoende ruimte tussen de planten. De beste plantafstand is 70x70 of bij grotere soorten één plant per m². Voor een optimale bestuiving van de vrouwelijke bloemen (want dat worden de courgettes) is het belangrijk dat je een paar planten bij elkaar in de buurt zet. Wil je courgette op je balkon of terras gaan kweken? Kies voor een kleiner soort en zorg voor grote potten of manden en plant dan 1 plant per pot of mand.
Courgette buiten in de volle grond zaaien
Vanaf half mei en de hele maand juni kun je courgette direct in de volle grond zaaien. Er zit alleen wel een ‘maar’ aan… Let goed op wat het weer doet, zeker als je in mei wil gaan zaaien want de courgette kan absoluut niet tegen vorst! Ook is het belangrijk dat de eerste 5 cm van de grond al lekker door de zon is opgewarmd en een temperatuur van zo’n 18°C heeft. Is dat nog niet zo, is het (hoe moeilijk ook) echt beter om nog te wachten met zaaien. Als de temperatuur te laag is zal het zaad niet kiemen en gaan rotten. Dan heb je niks meer en dat wil je niet. Zorg er in ieder geval voor dat je van te voren de grond hebt los gewerkt zodat er geen water op blijft staan en hebt bemest met bijvoorbeeld compost. Het is ook belangrijk dat het zaaibed onkruid vrij is en geen grove kluiten meer heeft. Maak afhankelijk van het soort, iedere 70 of 100 cm met je vinger of met bijvoorbeeld een stokje een plantgat van maximaal 2 cm diep en maak de grond (als het droog is) vochtig. Als je in rijen zaait kan het handig zijn om tussen de rijen een pad vrij te houden zodat je makkelijk tussen de planten door kunt lopen als je gaat oogsten. Zo’n pad kun je dan met bijvoorbeeld stro bedekken. Zo kun je duidelijk kunt zien wat het pad is en loop je niet per ongeluk over de kiemende zaden… Zorg bij het maken van de plantgaten dat iedere plant straks 70x70 cm of 100x100 cm ruimte heeft. Leg in ieder plantgat een zaadje op de zijkant en maak het weer dicht met aarde. Leg de zaden niet plat neer omdat er dan water op blijft liggen en de kans groot is dat de zaden gaan rotten. Maak het hele zaaibed nu vochtig. Als de weersomstandigheden goed zijn kiemen de zaden van courgette snel. (Daarom kun je gerust wat later zaaien. Dat heeft ook meteen het voordeel dat je dan geen last meer van nachtvorst hebt.) Blijf zeker de eerste tijd als de plantjes nog klein zijn het onkruid weghalen. Gelukkig heb je in korte tijd al flinke planten en hebben ze er dan niet zo’n last meer van.
Oogsten van Courgettes
Of je nu in pot of in de volle grond courgettes kweekt, het oogsten is bij allebei hetzelfde. Courgettes zijn het lekkerste wanneer je ze in een jong stadium oogst. Jong geoogst zijn ze knapperig en sappig. Je kunt ze dan ook rauw eten in bijvoorbeeld een salade. Knip of snijd de jonge courgettes als ze ca.12 cm groot zijn. Als je ze veel groter laat worden, ontwikkeld de zaadlijst zich en wordt het vruchtvlees melig. Soms gebeurd het wel eens dat je er toch één over het hoofd hebt gezien (zeker bij de groene varianten) en ligt er opeens een knoeperd van een courgette tussen de bladeren. Van zo’n courgette kun je nog heel goed soep maken. Niet weggooien dus! Om te voorkomen dat je allemaal grote courgettes hebt, kun je het beste regelmatig even langs de planten lopen. Bij warm weer groeien courgettes erg snel en dat kan betekenen dat je soms iedere dag kunt oogsten!
Goed om te weten
Soms krijgen de planten vroegtijdig last van meeldauw. Dat gebeurd meestal in een vochtig en fris groeiseizoen in combinatie met een te kleine plantafstand. Let er dus goed op dat je ze ver genoeg uit elkaar zet zodat de wind er doorheen kan. Op die manier kun je zelf de kans op vroegtijdige meeldauw aanzienlijk verkleinen. Maar het kan ook zijn dat ze in de late nazomer meeldauw krijgen. Het blad wordt aangetast en later wordt het geel-bruin. Het lijkt alsof de plant instort. Dat zie je ook vaak bij pompoenplanten. Dat komt doordat de plant alle energie naar de vruchten heeft gestuurd. Hij is als het ware uitgeput en heeft geen weerstand meer. Om het nog enigszins in de hand te houden, kun je wat aangetaste blad weghalen maar meestal is dit stadium het begin van het einde. De laatste courgettes kun je nog wel oogsten maar de plant is dan gewoon ”op”.